Xuất khẩu sầu riêng chững lại, Chính phủ yêu cầu hành động khẩn
Trước tình trạng ngành sầu riêng đối mặt với nhiều khó khăn từ thị trường xuất khẩu, đặc biệt là Trung Quốc, Thủ tướng Chính phủ đã phát đi công điện khẩn, giao nhiệm vụ cụ thể cho 4 Bộ gồm: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công Thương, Tài chính và Công an nhằm đảm bảo quy trình xuất khẩu được thuận lợi và minh bạch, đồng thời siết chặt kiểm tra gian lận trong mã số vùng trồng.
Theo nội dung công điện số 71 do Phó thủ tướng Trần Hồng Hà ký ngày 23/5, nguyên nhân khiến xuất khẩu sầu riêng giảm sút đến từ nhiều phía: kiểm soát dư lượng hóa chất ở thị trường nhập khẩu ngày càng chặt chẽ, khí hậu diễn biến khó lường và diện tích trồng tăng quá nhanh, dẫn đến bất ổn trong phát triển ngành.
Yêu cầu cấp bách: Thống nhất quy trình thông quan với Trung Quốc
Thủ tướng chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhanh chóng đàm phán với Tổng cục Hải quan Trung Quốc để thống nhất cơ chế kiểm tra hàng hóa, đảm bảo quá trình thông quan diễn ra trôi chảy. Bên cạnh đó, Bộ cũng cần hoàn thiện các quy định liên quan đến mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói, hướng tới minh bạch hóa toàn chuỗi sản xuất.
Đặc biệt, Thủ tướng nhấn mạnh việc thiết lập chuỗi liên kết giữa địa phương, doanh nghiệp, hiệp hội, cơ sở đóng gói và cả phòng thử nghiệm nhằm xây dựng một hệ sinh thái xuất khẩu bền vững cho trái sầu riêng.
Xử lý mạnh tay gian lận mã số vùng trồng
Một nội dung nổi bật trong công điện là yêu cầu Bộ Công an phối hợp điều tra và xử lý nghiêm các hành vi gian lận, làm giả mã số vùng trồng, hồ sơ xuất khẩu. Đây là một trong những nguyên nhân gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín sầu riêng Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Ngoài ra, các địa phương được yêu cầu giám sát chặt chẽ việc mở rộng diện tích trồng mới, tránh tình trạng “trồng ồ ạt”, phá vỡ quy hoạch và mất cân đối cung cầu. Các vùng trồng hiện hữu cũng cần được đánh giá hiệu quả và cơ cấu lại nếu cần thiết.
Đẩy mạnh xúc tiến thương mại và hỗ trợ doanh nghiệp
Với Bộ Công Thương, Thủ tướng giao nhiệm vụ phát triển thương hiệu quốc gia cho sầu riêng Việt, mở rộng thị trường thông qua các kênh bán hàng hiện đại và thương mại điện tử. Đồng thời, Bộ phải tổ chức kết nối giao thương, đảm bảo đầu ra ổn định cho trái sầu riêng.
Bộ Tài chính cũng được giao phối hợp cùng Cục Hải quan đẩy nhanh tiến độ thông quan cho các lô hàng sầu riêng trong mùa thu hoạch cao điểm. Thêm vào đó là xây dựng chính sách tài chính ưu đãi cho doanh nghiệp bảo quản, chế biến sâu và xuất khẩu sản phẩm.
Ngành sầu riêng Việt Nam: Tăng trưởng nhanh nhưng thiếu bền vững
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đến năm 2024, diện tích sầu riêng cả nước đã cán mốc gần 180.000 ha, sản lượng khoảng 1,5 triệu tấn và kim ngạch xuất khẩu gần 3,2 tỷ USD, chiếm gần một nửa tổng giá trị xuất khẩu rau quả của Việt Nam. Tuy nhiên, với mức tăng trưởng bình quân 19,5%/năm suốt một thập kỷ qua, nếu không được kiểm soát tốt, ngành này sẽ dễ rơi vào tình trạng “nóng” về diện tích nhưng “nguội” về chất lượng và hiệu quả.
Trong bối cảnh thị trường quốc tế ngày càng khắt khe, việc Chính phủ vào cuộc mạnh mẽ, phối hợp liên ngành để tái cơ cấu sản xuất và xuất khẩu sầu riêng là động thái cần thiết, nhằm giữ vững thương hiệu nông sản Việt và phát triển ngành hàng này theo hướng dài hạn, bền vững.