Năm 2025 hứa hẹn sẽ là bước ngoặt lớn cho ngành nông sản Việt Nam khi quả chanh leo tươi chính thức được xuất khẩu sang thị trường Mỹ. Đây là thông tin được ông Trần Văn Chiến, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm dịch Thực vật sau Nhập khẩu I, chia sẻ tại diễn đàn “Nâng cao chất lượng và chuỗi giá trị nông sản miền Bắc” diễn ra ngày 6/12.
Đàm phán thành công – Cánh cửa mở ra
Ông Chiến cho biết, quá trình đàm phán về kiểm dịch thực vật giữa Việt Nam và Mỹ đang ở giai đoạn cuối, dự kiến hoàn tất trong năm 2025. Trước đó, vào tháng 8/2024, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn thông báo rằng các thủ tục kỹ thuật đã hoàn thành, chuyển sang bước thực hiện pháp lý, mở đường cho chanh leo Việt Nam tiếp cận thị trường Mỹ.
Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam, chanh leo có tiềm năng mang về doanh thu từ 50-100 triệu USD mỗi năm khi xuất khẩu sang Mỹ. Điều này tiếp tục khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ nông sản toàn cầu.
Dấu mốc thị trường với Australia
Trước khi đặt chân vào thị trường Mỹ, chanh leo Việt Nam đã chinh phục thành công Australia vào tháng 8/2024, trở thành loại trái cây thứ năm xuất khẩu chính ngạch, sau xoài, nhãn, vải thiều và thanh long. Tại đây, chanh leo phải đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt như không có cuống dài hơn 3 cm, được chiếu xạ 400 Gy, và đảm bảo không nhiễm sinh vật gây hại.
Tiềm năng xuất khẩu vượt trội
Hiện nay, Việt Nam có khoảng 9.500 ha trồng chanh leo, tập trung chủ yếu ở Tây Nguyên, với sản lượng gần 190.000 tấn mỗi năm. Đáng chú ý, 80% sản lượng được chế biến xuất khẩu, phần lớn sang thị trường châu Âu. Năm 2023, kim ngạch xuất khẩu chanh leo đạt hơn 222 triệu USD, đóng góp vào tổng giá trị 6,6 tỷ USD của ngành rau quả sau 11 tháng.
Tuy nhiên, phần lớn rau quả Việt Nam vẫn phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc, chiếm 66,5% tổng kim ngạch xuất khẩu, gây ra rủi ro lớn nếu có biến động chính sách nhập khẩu.
Bước đi bền vững
Để xuất khẩu bền vững, các doanh nghiệp cần tuân thủ chặt chẽ các quy định về kiểm dịch, quản lý vùng trồng và chế biến. Đặc biệt, việc nâng cao năng lực chế biến và bảo quản sẽ giúp giảm thiểu tỷ lệ tổn thất sau thu hoạch, vốn lên tới 20% hiện nay.
Theo PGS.TS Phạm Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Cơ điện Nông nghiệp và Công nghệ Sau thu hoạch, Việt Nam cần tăng cường đầu tư vào hệ thống chế biến. Với hơn 150 nhà máy hiện đại và 7.500 cơ sở bảo quản nhỏ lẻ, quy mô này vẫn còn hạn chế so với nhu cầu thực tế.
Vải thiều hướng tới Hàn Quốc
Song song với chanh leo, quả vải Việt Nam cũng đang hoàn thiện hồ sơ để tiến vào thị trường Hàn Quốc. Đây là một phần trong nỗ lực mở rộng danh sách 19 loại trái cây và nông sản tươi xuất khẩu chính ngạch của Việt Nam, bao gồm thanh long, mít, xoài, nhãn, và sầu riêng.
Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và nỗ lực không ngừng, ngành nông sản Việt Nam đang khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế, mang đến kỳ vọng lớn về một tương lai bền vững và thịnh vượng hơn.